Google's AI-vernieuwing drukt inkomsten van Nederlandse media

2025-07-22 media

Amsterdam, dinsdag, 22 juli 2025.
In Nederland worden mediabedrijven bedreigd door het nieuwe AI-overzicht van Google, dat bij standaard zoekopdrachten verschijnt en leidt tot een substantiële daling in bezoekersaantallen. Hierdoor dalen ook de advertentie-inkomsten aanzienlijk. Deze verschuiving toont aan hoe consumenten steeds vaker vertrouwen op AI-gedreven informatievoorziening, waardoor traditionele mediakanalen hun concurrentievermogen verliezen. Terwijl branche-experts waarschuwen voor de duurzaamheid van deze media, groeit de noodzaak om digitale geletterdheid onder het publiek te bevorderen. Dit artikel onderzoekt de impact en mogelijke responses binnen de media-industrie.

Impact van AI op Nederlandse mediasector

In Nederland heeft het nieuwe AI-systeem van Google voor veel beroering gezorgd onder mediabedrijven. Het systeem zorgt ervoor dat bij standaard zoekopdrachten automatisch een AI-overzicht wordt gepresenteerd. Dit leidt ertoe dat potentiële bezoekers niet meer doorklikken naar de oorspronkelijke artikelen, wat resulteert in een aanzienlijke daling van de websitebezoeken en bijgevolg lagere advertentie-inkomsten voor mediabedrijven [1][2]. Deze situatie legt een structurele zwakte bloot in het huidige verdienmodel van veel mediaplatforms, dat zwaar leunt op door clicks gegenereerde advertentie-inkomsten [3].

Interne en externe reacties van mediabedrijven

Verschillende mediabedrijven, waaronder de grote namen in de sector, hebben reeds geprotesteerd tegen deze ontwikkeling en zien hun bestaansrecht bedreigd. Er zijn oproepen gedaan aan zowel de nationale als de Europese wetgevers om maatregelen te treffen tegen deze indringende AI-functies van Google [1]. In het Verenigd Koninkrijk spoort de journalistenvakbond NUJ aan tot het opstellen van richtlijnen die het gebruik van AI in de journalistiek reguleren. Dit alles wijst op een aanzienlijke onrust binnen de sector die zich nu genoodzaakt ziet om haar strategieën en verdienmodellen te herzien [4].

Toenemend vertrouwen in AI voor informatievoorziening

Deze ontwikkelingen zijn grotendeels gedreven door een verschuiving in consumentengedrag, waarbij men steeds vaker AI-gedreven informatievoorziening omarmt. Google’s AI-systeem weet snel en efficiënt relevante data te presenteren, wat bijdraagt aan het gemak voor gebruikers, maar ten koste gaat van de traditionele media [3]. In sommige gevallen melden mediabedrijven zelfs dat hun verkeer met 50 procent is afgenomen sinds de introductie van Google’s AI-overzichten, hetgeen een substantieel probleem vormt voor hun voortbestaan [1]. Er wordt gevreesd dat zonder ingrijpen veel mediabedrijven zullen moeten sluiten of drastisch inkrimpen.

Oplossingen en aanpassingen in de industrie

Door deze onrust zijn mediabedrijven geforceerd om hun modelleringsstrategieën te herzien. Sommigen overwegen diversificatie in hun verdienmodellen, zoals het aanbieden van exclusieve content, abonnementendiensten, of samenwerking met techbedrijven voor AI-geoptimaliseerde contentdistributie [3]. Initiatieven als de overname van RTL Nederland door DPG Media illustreren een poging om tegenwicht te bieden aan de toenemende marktdruk van Amerikaanse techgiganten, in een poging de nationale journalistenbusiness te beschermen [4].

Ethische vraagstukken rondom de inzet van AI

Naast economische en innovatieve overwegingen, roept de toenemende inzet van AI in de sector ook ethische vragen op. Er is een groeiende bezorgdheid over de authenticiteit en nauwkeurigheid van door AI gegenereerde inhoud. Deskundigen benadrukken het risico van afhankelijkeheid van algoritmen, die mogelijk niet dezelfde ethische normen handhaven als menselijke journalistiek [6]. Er zijn oproepen voor transparantie in AI-toepassingen en rijklijnen die ervoor zorgen dat AI ondersteuning biedt aan, en niet de controle overneemt van, het journalistieke proces [6].

Kunst en creativiteit: een nieuwe AI-realiteit

Net zoals in de media-industrie, beïnvloedt AI creatieve sectoren zoals muziek, film, en design op verschillende manieren. In de muziekwereld worden AI-tools gebruikt voor het componeren van muziek, vaak met verbluffende precisie [GPT]. In de filmindustrie maakt deepfake-technologie het mogelijk om bijna echte scènes met visuele effecten te creëren zonder echte acteurs [GPT]. Deze technologieën hebben geleid tot heroverwegingen van wat als ‘authentieke’ creatie wordt beschouwd. Het roept de vraag op: wat is kunst als een machine parallel deze kan creëren, en welke rol blijft er voor de mens over? Het debat is nog in volle gang, met experts die pleiten voor een balans tussen technologie en menselijke creativiteit [6].

Bronnen

AI-overzicht mediabedrijven